مواد مخدر درایران ، نقش شرکتهای خارجی ، دولت و نخبگان سیاسی در آن (1357-1230ش)

آشنایی با خواص مواد مخدر و تریاک از ابتدای پیدایش بشر متمدن و در قالب استفاده در مراسم آئینی تزئین گل تریاک در منازل و بوستانها آغاز شد و با آشنایی خواص طبی ، مصرف آن گسترش یافت. درایران در برهه هایی چون حمله مغول جهت رفع آلام و در سالهای قبل و بعد از آن ، در پاره ای از موارد برای تفنن مصرف آن میان نخبگان سیاسی و اجتماعی گزارش شده است.پس از مشروطیت و با انگیزه پیشگیری از مصرف و تجارت تریاک و همراهی با مبارزات جهانی ، به غلط موجبات عرضه دولتی تریاک و افزایش مصرف از طریق فروش تریاک ارزان و خرید دولتی شیره به سه برابر قیمت تریاک از مردم برای صادرات ، فراهم شد و در نتیجه موجبات گسترش مصرف تریاک در جامعه پدید آمد.با توجه به عوارض سو داخلی عرضه دولتی تریاک ، طی دهه 20 مبارزات گسترده ای با تولید و عرضه دولتی این ماده در جامعه صورت گرفت که با توجه به افزایش درآمد دولت از محل نفت به برکت مبارزات ملی سازی صنعت نفت و فشار افکار عمومی داخلی و بین المللی در سال 1334 قانون منع کشت و استعمال تریاک تصویب و اجرا شد.پس از منع کشت و استعمال تریاک ، ورود تریاک قاچاق و خروج غیرقانونی ارز، پیچیده شدن نوع مواد مصرفی از سوی معتادان به علت عدم نظارت دولتی بر آن به واسطه تامین از محل قاچاق و از دست رفتن درآمد دولت از محل فروش تریاک و عدم امکان ایجاد اشتغال ، همگی موجب شد تا در سال 1347 و با اجازه از سازمان ملل کشت محدود تریاک در دستور کار دولت قرار گیرد تا از اثرات قاچاق به داخل کشور کاسته شود و این امر تا سال 1357 دوام یافت.